Van coalitieakkoord naar “de maakbaarheid voorbij”.
De Minister van IenW wilde een brief aan de Tweede Kamer sturen die het water- en bodemsysteem van ‘faciliterend van ruimtelijke ontwikkelingen’ vanaf 2023 zou veranderen in het sturen van ruimtelijke ontwikkelingen. Sinds “Waterbeheer 21e eeuw” was dit al de bedoeling. Maar een ‘bedoeling’ is niet genoeg. Ruimtelijke afwegingen gingen de afgelopen jaren vaak ten koste van dit bodem- en watersysteem. Denk aan de impact van de droogte op de hoge zandgronden op landbouw, drinkwatervoorziening en natuur. Of de toenemende druk van verzilting en de eisen die dit stelt aan het leveren van voldoende water aan verziltende gebieden tijdens perioden van droogte. Klimaatverandering vergroot de risico’s van droogte, waterveiligheid, wateroverlast en hitte. Onze afhankelijkheid van het bodem- en watersysteem neemt toe. De ruimte om ons aan te passen aan klimaatverandering neemt af. Overheden en samenleving moeten daarom samen aan de slag. Decentralisatie van het ruimtelijke beleid biedt zowel kansen als risico’s. Helder kaders van het Rijk voor ruimtelijke ontwikkeling zijn nodig.
IenW heeft ORG-ID gevraagd om vanaf juni 2023 het programmamanagement en omgevingsmanagement te voeren voor het proces van het schrijven van de Kamerbrief Water en Bodem Sturend en het voorbereiden van de organisatie op het werk dat daarna op IenW af zou komen. Robert de Graaff heeft de rol van interim-programmamanager vervuld van de start van het schrijfproces tot de publicatie van de brief. Martine Leewis was vervangende programmamanager en voerde het omgevingsmanagement tot september 2023.
Dit verzoek sloot naadloos aan bij de ervaring van ORG-ID. ORG-ID heeft voor de ministeries op alle relevante domeinen (bodem, water, natuur, ruimtelijke ontwikkelingen, energie, biodiversiteit, mobiliteit) beleidsopdrachten uitgevoerd. ORG-ID is ook betrokken bij diverse integrale gebiedsprocessen.
Resultaat van deze opdracht was het op 25 november 2022 versturen van de Kamerbrief ‘Water en Bodem Sturend’ naar de Tweede Kamer. De inhoud van kamerbrief was geheel afgestemd met de kamerbrieven over het perspectief voor de landbouw, het Nationaal Programma Landelijk Gebied en het startpakket voor de ruimtelijke puzzel in het kader van de woningbouwopgave en de actualisatie van de NOVI en de NOVEX.
Het was enerverend en inspirerend om mee te maken hoe alle betrokkenen onder grote tijdsdruk binnen het Ministerie van IenW en met andere departementen ministeries hebben samengewerkt.